 |
РОДНЫЯ ВОБРАЗЫ
|
|
Вобразы мілыя роднага краю,
Смутак і радасьць мая!..
Якуб Колас
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дзесьці там, за морам, у Каіры
Я па шумных вуліцах хадзіў.
Заклікалі ў крамы ювэліры
I тавар паказвалі наўзьдзіў.
А спачатку кавай частавалі,
Як той дзёгаць, чорнай і густой.
Залатыя рэчы і крышталі
Выстаўлялі ўкруг перада мной.
– Разглядай, як госьць. Чаго сьпяшацца?
Таргавацца потым, маем час.
Вось пярсьцёнак філіграннай працы,
I рубін, і дымчаты тапаз.
I яшчэ жывыя самацьветы –
Амэтыст, смарагд, аквамарын.
Магараджы, прынцы ўсяго сьвету
Падыходзяць да маіх вітрын.
Гэтак урачыста на прыняцьці
Выхваляў багаты свой тавар
У чырвонай фэсцы і халаце
Ветлівы гасьцінны гаспадар.
А чарнявы хлолчык па-арабску
Гаманіў і каву наліваў.
Гаспадар з паклонам: – Калі ласка!
Недарэмна я сюды зазваў.
У мяне каралі, бранзалеты,
Завушніцы, брошкі для мадам,
Залатыя запінкі ў манжэты...
За цану згаворную аддам.
I гандляр араб міргнуў мне вокам:
– Ёсьць магічны камень у мяне.
Я яго хаваю ненарокам,
Ён за якасьць хітрую ў цане.
Падышоў паважна да шуфлядкі,
Доўга і паволі адчыняў.
Там каменьчык у пярсьцёнку гладкі
Жухлым бляскам смутак наганяў.
Быў араб паслужлівым, няўтомным.
Паказаў мне свой мастацкі спрыт
З яркай лямпай у закутку цёмным.
– Вунь, зірні! Гарыць александрыт.
Я гляджу – каменьчык ажывае
I цьвіце ў пярсьцёнку залатым.
Пасяродку кропля агнявая,
I гару я сам у цудзе тым.
Зьнік ужо халодны бляклы колер.
Б'е сьвятло, успыхвае яно.
Гэтак промні сыпле ў навакольле
Праз крышталь чырвонае віно.
Гэтак жар палае пад вятрамі,
Асьвятліўшы ў цемры далягляд.
Захапленьне ў ювэлірнай краме
Праняло мяне да самых пят.
Я стаяў нямы, зачараваны.
Зыркае праменьне паплыло.
На такім відовішчы зазваны
Госьць адчуў каірскае цяпло.
Горача. Нябачанае дзіва!
Камень гэты ўносіць казку ў быт.
А гандляр схіляецца пачціва,
Кажа мне: – Але, александрыт.
Ён цудоўна зьзяе! Так прыгожа!
Гэта-ж радасьць у людзкіх руках.
А зрабіць яго ніхто ня можа,
Толькі мог стварыць яго Алах.
Вось, напрыклад, пэрлы. Жорсткі вырак!
Іх адолеў наш тэхнічны век.
Нават дыямэнты і сапфіры
Вырабляе сёньня чалавек.
Не пазнаць, які між іх праўдзівы, –
Зіхацяць аднолькава яны.
А ў александрыце – пералівы
Буйнацьвету казачнай вясны.
Гэты камень колерам нязвычным
Хутказьменным, можа ўсіх зьдзівіць.
У сьвятле вячорным, электрычным
Зоркай пурпуровай мігаціць,
I купаецца ў чырвані рубіна.
Дзіўны дарагі александрыт
У мяне, як лямпа Аладзіна,
Толькі не заўсёды лёгкі збыт.
I яшчэ каменьчыку ўласьціва
Пабялець і мёртва замаўчаць,
Калі гора, скруха будзе хціва
Чалавека крадкам дакучаць.
Толькі што, як зорка зіхацела,
А тады – ніякае сьвятло
Не абудзіць каменнае цела,
Каб ізноў зайграла, зацьвіло.
Уладарка гэтага пярсьцёнка
Мае часта цешыцца, глядзець.
А ў бядзе, калі жальбы пляцёнка,
Ён ня будзе весела ірдзець.
Зьнікне гора, зноў з чароўнай сілай
Заблішчыць, – гаворыць ювэлір.
– Не вагайся, а купляй для мілай
Гэты рэдкі ў сьвеце сувэнір.
Ад спакусы цяжка адчапіцца.
Я купіў, і гэты скарб прывёз.
– Любая, з пярсьцёнка зараніца
Хараством узрушыць нас, наш лёс.
Электрычнай лямпай засьвяці ты,
Загарацца райскія агні.
Але што з тваім александрытам?
Ён бялёса-бэзавы, зірні.
Як-жа растлумачыць гэту зьяву?
Ці мана, ці чары сапраўды?
Не, араб ня вёў крутнёю справу,
Мы з табой нявольнікі бяды.
Страціць Бацькаўшчыну – ці-ж ня гора?
Страціць родных – ці-ж ня смутак-боль?
Мо таму ў пярсьцёнку згасьлі зоры,
На каменьчык быццам села моль.
|
|
|
|
Падабаецца
Не падабаецца
|
|
|
2009–2020. Беларусь, Менск.
|
|
|
